是按怎捌著過武漢肺炎嘛是建議愛閣注疫苗？ Sī-án-tsuánn bat tio̍h-kuè Bú-hàn-hì-iām mā-sī kiàn-gī ài-koh tsù i̍k-biâu?

31 7 月, 2021醫學健康 I-ha̍k-kiān-khongChiu-An Lo

全文朗讀 Tsuân-bûn lóng-tho̍k

為怎樣捌著過武漢肺炎的人嘛愛注疫苗？疫苗的路用是咧幫贊免疫系統佇猶未拄著病毒進前，會當先培養抵抗伊的免疫力，包括中和抗體佮T細胞。毋過你若是捌著過病，照理講你應該就會有免疫力，敢著閣需要注疫苗？而且以早的認定是自然感染所得著的免疫力，通常會比注預防射所得著的較有力嘛擋較久。毋過美國CDC嘛是呼籲就算是著過武漢肺炎的人嘛著趕緊來注，較毋驚閣予病穢著。

Uī-tsuánn-iūnn bat tio̍h-kuè Bú-hàn-hì-iām ê lâng mā ài tsù i̍k-biâu? I̍k-biâu ê lōo-īng sī teh pang-tsān bián-i̍k-hē-thóng tī iáu-buē tú-tio̍h pēnn-to̍k tsìn-tsîng, ē-tàng sing puê-ióng tí-khòng i ê bián-i̍k-li̍k, pau-kuat tiong-hô-khòng-thé kap T sè-pau. M̄-koh lí nā-sī bat tio̍h-kuè pēnn, tsiàu-lí kóng lí ing-kai tō ē ū bián-i̍k-li̍k, kám tio̍h koh su-iàu tsù i̍k-biâu? Jî-tshiánn í-tsá ê jīn-tīng sī tsū-jiân kám-jiám sóo tit-tio̍h ê bián-i̍k-li̍k, thong-siông ē pí tsù ī-hông-siā sóo tit-tio̍h ê khah ū la̍t mā tòng khah kú. M̄-koh Bí-kok CDC mā-sī hoo-io̍k tō-sǹg sī tio̍h kuè Bú-hàn-hì-iām ê lâng mā tio̍h kuánn-kín lâi tsù. Khah m̄ kiann koh hōo pēnn uè––tio̍h.

閱讀全文是按怎捌著過武漢肺炎嘛是建議愛閣注疫苗？ Sī-án-tsuánn bat tio̍h-kuè Bú-hàn-hì-iām mā-sī kiàn-gī ài-koh tsù i̍k-biâu? →

是按怎皮膚若癢抓一下會較袂癢？Sī-án-tsuánn phuê-hu nā tsiūnn jiàu-tsi̍t-ē ē khah bē tsiūnn?

19 7 月, 2021神經科學 Sîn-king-kho-ha̍kChiu-An Lo

全文朗讀 Tsuân-bûn lóng-tho̍k

逐家應該攏有這款經驗，逐改若予蠓仔叮抑是予狗蟻仔咬著，皮膚會癢甲想欲共伊抓。一下抓落去就隨感覺較袂癢。毋過若無閣繼續共伊抓，無偌久就閣開始癢，而且會比抓進前閣較癢，予人會愈想欲閣共伊抓一下，就按呢煞那抓那癢，形成一个惡性循環。所擺細漢定定聽序大人講若予蠓仔叮，小忍耐一下勿共伊抓，若無會愈抓愈癢，落尾甚至會抓甲遛皮。為怎樣皮膚癢若共伊抓一下會較袂癢？毋過是按怎抓了煞會那來那癢咧？

Ta̍k-ke ing-kai lóng ū tsit khuán king-giām, ta̍k kái nā hōo báng-á tìng a̍h-sī hōo káu-hiā-á kā––tio̍h, phuê-hu ē tsiūnn kah siūnn beh kā i jiàu. Tsi̍t-ē jiàu––lo̍h-khì tō suî kám-kak khah bē tsiūnn. M̄-koh nā bô koh kè-siok kā i jiàu, bô guā kú tō koh khai-sí tsiūnn, jî-tshiánn ē pí jiàu tsìn-tsîng koh khah tsiūnn, hōo lâng ē siūnn beh koh kā i jiàu––tsi̍t-ē, tsiū-án-ne suah ná jiàu ná tsiūnn, hîng-sîng tsi̍t ê ok-sìng sûn-khuân. Sóo-pái sè-hàn tiānn-tiānn thiann sī-tuā-lâng kóng nā hōo báng-á tìng, sió jím-nāi tsi̍t-ē mài kā i jiàu, nā bô ē lú jiàu lú tsiūnn, lo̍h-bué sīm-tsì ē jiàu kah liù-phuê. Uī-tsuánn-iūnn phuê-hu tsiūnn nā kā i jiàu––tsi̍t-ē ē khah bē tsiūnn? M̄-koh sī-án-tsuánn jiàu-liáu suah ē ná lâi ná tsiūnn leh?

閱讀全文是按怎皮膚若癢抓一下會較袂癢？Sī-án-tsuánn phuê-hu nā tsiūnn jiàu-tsi̍t-ē ē khah bē tsiūnn? →

論高端佮聯亞疫苗的解盲 Lūn Ko-tuan kap Liân-a i̍k-biâu ê kái-bông

1 7 月, 2021生物科技 Sing-bu̍t-kho-kiChiu-An Lo

全文朗讀 Tsuân-bûn lóng-tho̍k

咱台灣的生物科技公司高端疫苗佮聯亞生技，佇頂月日相連紲共逐家宣布講，𪜶的武漢肺炎疫苗的第二期臨床試驗解盲誠順利，毋但注了生出抗體的效率好，副作用嘛低。講紲落去欲利用所謂的免疫橋接的概念，共食藥署申請緊急使用授權來予人注，向望會使予台灣緊達到群體免疫的目標。仝時陣嘛計劃欲佇疫情較食力的國家進行第三期的臨床試驗。

Lán Tâi-uân ê sing-bu̍t kho-ki kong-si Ko-tuan i̍k-biâu kap Liân-a sing-ki, tī tíng gue̍h-ji̍t sio-liân-suà kā ta̍k-ke suan-pòo kóng, in ê Bú-hàn hì-iām i̍k-biâu ê tē-jī-kî lîm-tshn̂g-tshì-giām kái-bông tsiânn sūn-lī, m̄-nā tsù liáu senn tshut khòng-thé ê hāu-lu̍t hó, hù-tsok-iōng mā kē. Kóng suà-lo̍h-khì beh lī-iōng sóo-uī ê bián-i̍k-kiô-tsiap ê khài-liām, kā si̍t-io̍h-sú sin-tshíng kín-kip sú-iōng siū-khuân lâi hōo lâng tsù, ǹg-bāng ē-sài hōo Tâi-uân kín ta̍t-kàu kûn-thé bián-i̍k ê bo̍k-phiau. Kāng sî-tsūn mā kè-uē beh tī i̍k-tsîng khah tsia̍h-la̍t ê kok-ka tsìn-hîng tē-sann-kî ê lîm-tshn̂g-tshì-giām.

閱讀全文論高端佮聯亞疫苗的解盲 Lūn Ko-tuan kap Liân-a i̍k-biâu ê kái-bông →

快樂缺氧是啥物？Khuài-lo̍k khuat-ióng sī siánn-mi̍h?

12 6 月, 2021醫學健康 I-ha̍k-kiān-khongChiu-An Lo

全文朗讀 Tsuân-bûn lóng-tho̍k

最近咱台灣的武漢肺炎疫情總算有沓沓仔受控制，新病例數有咧減少，佮外國相比算是袂䆀。毋過死亡率猶原壓袂落來，甚至比世界的平均較懸。雖罔到今主要的死亡案例猶是年歲大、有慢性病史的老大人，不而過嘛是有出現一寡較少年的患者過身的報告，而且閣有是一下確診蹛院，隔轉工就隨惡化離開世間的例。這款病情一下仔惡化的案件，佇外國疫情嚴重的國家並無偌罕見，親像印度就定定拄著昨昏明明猶閣是規欉好好、活跳跳的少年人，哪會煞今仔日予人送入加護病房。有專家就推論講，「快樂缺氧」無的確是造成這寡患者病情快速惡化的因端。

Tsuè-kīn lán Tâi-uân ê Bú-hàn hì-iām i̍k-tsîng tsóng-sǹg ū ta̍uh-ta̍uh-á siū khòng-tsè, sin pēnn-lē sòo ū teh kiám-tsió, kap guā-kok sio-pí sǹg-sī bē-bái. M̄-koh sí-bông-lu̍t iû-guân ah bē lo̍h lâi, sīm-tsì pí sè-kài ê pîng-kin khah kuân. Sui-bóng kàu tann tsú-iàu ê sí-bông àn-lē iáu sī nî-huè tuā, ū bān-sìng-pēnn sú ê lāu-tuā-lâng, put-jî-kò mā sī ū tshut-hiān tsi̍t-kuá khah siàu-liân ê huān-tsiá kuè-sin ê pò-kò, jî-tshiánn koh ū sī tsi̍t-ē khak-tsín tuà-īnn, keh-tńg-kang tō suî ok-huà lî-khui sè-kan ê lē. Tsit-khuán pēnn-tsîng tsi̍t-ē-á ok-huà ê àn-lē, tī guā-kok i̍k-tsîng giâm-tiōng ê kok-ka pīng bô guā hán-kiàn, tshin-tshiūnn Ìn-tōo tō tiānn-tiānn tú-tio̍h tsa-hng bîng-bîng iáu-koh sī kui-tsâng hó-hó, ua̍h-thiàu-thiàu ê siàu-liân-lâng, ná ē suah kin-á-ji̍t hōo lâng sàng ji̍p ka-hōo-pēnn-pâng. Ū tsuan-ka tō thui-lūn kóng, “khuài-lo̍k khuat-ióng” bô-tik-khak sī tsō-sîng tsit kuá huān-tsiá pēnn-tsîng khuài-sok ok-huà ê in-tuann.

閱讀全文快樂缺氧是啥物？Khuài-lo̍k khuat-ióng sī siánn-mi̍h? →

論注AZ疫苗的副作用 Lūn tsù AZ i̍k-biâu ê hù-tsok-iōng

25 4 月, 2021醫學健康 I-ha̍k-kiān-khongChiu-An Lo

全文朗讀 Tsuân-bûn lóng-tho̍k

由英國牛津大學佮藥廠AstraZeneca合作研發的AZ疫苗，因為佇歐洲濟濟國家發生有少數人佇注了以後出現了嚴重的血角，造成腦部佮腹內內臟的血管阻窒，而且𪜶的血液中咧參與凝血的血小板濃度嘛傷低，致到那來那濟國家共AZ疫苗的使用設定年歲的限制，比論英國建議30歲以上的才注，加拿大55至65歲才建議注，德國65歲以上毋通注等等。雖罔歐洲藥品管理局有徛出來替AZ疫苗辯護，講伊的利益贏過風險誠濟，嘛無法度消除人的掛慮，丹麥幾若禮拜前甚至閣開第一銃，代先全面禁止注AZ疫苗。

Iû Ing-kok Gû-tin tāi-ha̍k kap io̍h-tshiúnn AstraZeneca ha̍p-tsok gián-huat ê AZ i̍k-biâu, in-uī tī Au-tsiu tsē-tsē kok-ka huat-sing ū tsió-sòo lâng tī tsù liáu í-āu tshut-hiān liáu giâm-tiōng ê hueh-kak, tsō-sîng náu-pōo kap pak-lāi lāi-tsōng ê hueh-kńg tsóo-that, jî-tshiánn in ê hueh-i̍k tiong teh tsham-ú gîng-hiat ê hueh-sió-pán lông-tōo mā siunn kē, tì-kàu ná lâi ná tsē kok-ka kā AZ i̍k-biâu ê sú-iōng siat-tīng nî-huè ê hān-tsè, pí-lūn Ing-kok kiàn-gī 30 huè í-siōng ê tsiah tsù, Ka-ná-tah 55 tsì 65 huè tsiah kiàn-gī tsù, Tik-kok 65 huè í-siōng m̄-thang tsù tíng-tíng. Sui-bóng Au-tsiu io̍h-phín kuán-lí-kio̍k ū khiā tshut lâi thè AZ i̍k-biâu piān-hōo, kóng i ê lī-ik iânn kuè hong-hiám tsiânn tsē, mā bô-huat-tōo siau-tû lâng ê kuà-lū, Tan-be̍h kuí-nā lé-pài tsîng sīm-tsì koh khui tē-it tshìng, tāi-sing tsuân-bīn kìm-tsí tsù AZ i̍k-biâu.

閱讀全文論注AZ疫苗的副作用 Lūn tsù AZ i̍k-biâu ê hù-tsok-iōng →