分類彙整: 醫學健康 I-ha̍k-kiān-khong

論流行性感冒 Lūn liû-hîng-sìng kám-mōo

全文朗讀 Tsuân-bûn lóng-tho̍k

入冬以後,毋但天氣轉冷,流行性感冒的病毒嘛綴咧開始活跳,造成不止仔濟學生囡仔佮大人著病。今年的狀況閣特別食力,因為過去兩冬來為著防止新冠病毒的流湠,逐家特別注重個人衛生,維持社交距離,著流感的人少,致使大多數的人無免疫力,形成所謂的免疫負債,佇這種狀況之下,防疫措施若放冗,予人佮人的接觸一下仔增加,病毒咧湠就會足緊。為著避免流感四界湠,衛福部官員自舊年九月以來,攏不時大力鼓吹逐家趕緊去注疫苗。

Ji̍p-tang í-āu, m̄-nā thinn-khì tsuán-líng, liû-hîng-sìng kám-mōo ê pēnn-to̍k mā tuè-leh khai-sí ua̍h-thiàu, tsō-sîng put-tsí-á tsē ha̍k-sing gín-á kap tuā-lâng tio̍h-pēnn. kin-nî ê tsōng-hóng koh ti̍k-pia̍t tsia̍h-la̍t, in-uī kuè-khì nn̄g-tang lâi uī-tio̍h hông-tsí sin-kuan-pēnn-to̍k ê liû-thuànn, ta̍k-ke ti̍k-pia̍t tsù-tiōng kò-jîn uē-sing, î-tshî siā-kau kū-lî, tio̍h liû-kám ê lâng tsió, tì-sú tuā-to-sòo ê lâng bô bián-i̍k-li̍k, hîng-sîng sóo-uī ê bián-i̍k-hū-tsè, tī tsit-tsióng tsōng-hóng tsi-hā, hông-i̍k tshòo-si nā pàng-līng, hōo lâng kap lâng ê tsiap-tshiok tsi̍t-ê-á tsing-ka, pēnn-to̍k teh thuànn tiō ē tsiok kín. Uī-tio̍h pī-bián liû-kám sì-kè thuànn, uē-hok-pōo kuann-uân tsū kū-nî káu––gue̍h í-lâi, lóng put-sî tuā-la̍t kóo-tshui ta̍k-ke kuánn-kín khì tsù i̍k-biâu.

閱讀全文 論流行性感冒 Lūn liû-hîng-sìng kám-mōo

2023年Nobel生理醫學獎—拯救人類的mRNA 疫苗 2023 nî Nobel sing-lí i-ha̍k-tsióng—tsín-kiù jîn-luī ê mRNA i̍k-biâu

全文朗讀  Tsuân-bûn lóng-tho̍k

瑞典的Nobel醫學委員會,宣布共今年度的Nobel生理醫學獎,頒發予來自匈牙利,佇美國賓州大學研究mRNA上蓋出名的生化學家Katalin Kariko,以及賓州大學的免疫學家Drew Weissman。Nobel醫學委員會呵咾講:𪜶兩位學者透過共mRNA核苷酸的結構做小可仔修改,予外來的mRNA袂予細胞看做是外來物來共伊排斥,予mRNA通順利進入人類細胞內製造有路用的卵白質,比論講病毒的抗原,刺激免疫系統產生抗體。所致,佇這擺新冠病毒大流行期間,科學界有才調用走敢若飛的速度佇短短的一冬內,就共通對抗新冠病毒的mRNA疫苗製造出來,予這个影響全世界的百年大災厄提早結束。

Suī-tián ê Nobel i-ha̍k uí-uân-huē, suan-pòo kā kin-nî-tōo ê Nobel sing-lí-i-ha̍k-tsióng, pan-huat hōo lâi-tsū Hiong-gâ-lī, tī Bí-kok Pin-tsiu tāi-ha̍k gián-kiù mRNA siōng-kài tshut-miâ ê sing-huà-ha̍k-ka Katalin Kariko, í-ki̍p Pin-tsiu tāi-ha̍k ê bián-i̍k-ha̍k-ka Drew Weissman. Nobel i-ha̍k uí-uân-huē o-ló kóng: in nn̄g-uī ha̍k-tsiá thàu-kuè kā mRNA hi̍k-kam-sng ê kiat-kòo tsò sió-khuá-á siu-kái, hōo guā-lâi ê mRNA bē hōo sè-pau khuànn tsò sī guā-lâi-mi̍h lâi kā i pâi-thik, hōo mRNA thang sūn-lī tsìn-ji̍p jîn-luī sè-pau lāi tsè-tsō ū lōo-īng ê nn̄g-pe̍h-tsit, pí-lūn kóng pēnn-to̍k ê khòng-guân, tshì-kik bián-i̍k-hē-thóng sán-sing khòng-thé. Sóo-tì, tī tsit pái sin-kuan-pēnn-to̍k tuā-liû-hîng kî-kan, kho-ha̍k-kài ū tsâi-tiāu iōng tsáu kánn-ná pue ê sok-tōo tī té-té ê tsi̍t tang lāi, tō kā thang tuì-khòng sin-kuan pēnn-to̍k ê mRNA i̍k-biâu tsè-tsō tshut-lâi, hōo tsit ê íng-hióng tsuân-sè-kài ê pah-nî tuā tsai-eh thê-tsá kiat-sok.

閱讀全文 2023年Nobel生理醫學獎—拯救人類的mRNA 疫苗 2023 nî Nobel sing-lí i-ha̍k-tsióng—tsín-kiù jîn-luī ê mRNA i̍k-biâu

是按怎捌著過武漢肺炎嘛是建議愛閣注疫苗? Sī-án-tsuánn bat tio̍h-kuè Bú-hàn-hì-iām mā-sī kiàn-gī ài-koh tsù i̍k-biâu?

全文朗讀 Tsuân-bûn lóng-tho̍k

為怎樣捌著過武漢肺炎的人嘛愛注疫苗?疫苗的路用是咧幫贊免疫系統佇猶未拄著病毒進前,會當先培養抵抗伊的免疫力,包括中和抗體佮T細胞。毋過你若是捌著過病,照理講你應該就會有免疫力,敢著閣需要注疫苗?而且以早的認定是自然感染所得著的免疫力,通常會比注預防射所得著的較有力嘛擋較久。毋過美國CDC嘛是呼籲就算是著過武漢肺炎的人嘛著趕緊來注,較毋驚閣予病穢著。

Uī-tsuánn-iūnn bat tio̍h-kuè Bú-hàn-hì-iām ê lâng mā ài tsù i̍k-biâu? I̍k-biâu ê lōo-īng sī teh pang-tsān bián-i̍k-hē-thóng tī iáu-buē tú-tio̍h pēnn-to̍k tsìn-tsîng, ē-tàng sing puê-ióng tí-khòng i ê bián-i̍k-li̍k, pau-kuat tiong-hô-khòng-thé kap T sè-pau. M̄-koh lí nā-sī bat tio̍h-kuè pēnn, tsiàu-lí kóng lí ing-kai tō ē ū bián-i̍k-li̍k, kám tio̍h koh su-iàu tsù i̍k-biâu? Jî-tshiánn í-tsá ê jīn-tīng sī tsū-jiân kám-jiám sóo tit-tio̍h ê bián-i̍k-li̍k, thong-siông ē pí tsù ī-hông-siā sóo tit-tio̍h ê khah ū la̍t mā tòng khah kú. M̄-koh Bí-kok CDC mā-sī hoo-io̍k tō-sǹg sī tio̍h kuè Bú-hàn-hì-iām ê lâng mā tio̍h kuánn-kín lâi tsù. Khah m̄ kiann koh hōo pēnn uè––tio̍h.

閱讀全文 是按怎捌著過武漢肺炎嘛是建議愛閣注疫苗? Sī-án-tsuánn bat tio̍h-kuè Bú-hàn-hì-iām mā-sī kiàn-gī ài-koh tsù i̍k-biâu?

快樂缺氧是啥物?Khuài-lo̍k khuat-ióng sī siánn-mi̍h?

 

全文朗讀 Tsuân-bûn lóng-tho̍k

最近咱台灣的武漢肺炎疫情總算有沓沓仔受控制,新病例數有咧減少,佮外國相比算是袂䆀。毋過死亡率猶原壓袂落來,甚至比世界的平均較懸。雖罔到今主要的死亡案例猶是年歲大、有慢性病史的老大人,不而過嘛是有出現一寡較少年的患者過身的報告,而且閣有是一下確診蹛院,隔轉工就隨惡化離開世間的例。這款病情一下仔惡化的案件,佇外國疫情嚴重的國家並無偌罕見,親像印度就定定拄著昨昏明明猶閣是規欉好好、活跳跳的少年人,哪會煞今仔日予人送入加護病房。有專家就推論講,「快樂缺氧」無的確是造成這寡患者病情快速惡化的因端。

Tsuè-kīn lán Tâi-uân ê Bú-hàn hì-iām i̍k-tsîng tsóng-sǹg ū ta̍uh-ta̍uh-á siū khòng-tsè, sin pēnn-lē sòo ū teh kiám-tsió, kap guā-kok sio-pí sǹg-sī bē-bái. M̄-koh sí-bông-lu̍t iû-guân ah bē lo̍h lâi, sīm-tsì pí sè-kài ê pîng-kin khah kuân. Sui-bóng kàu tann tsú-iàu ê sí-bông àn-lē iáu sī nî-huè tuā, ū bān-sìng-pēnn sú ê lāu-tuā-lâng, put-jî-kò mā sī ū tshut-hiān tsi̍t-kuá khah siàu-liân ê huān-tsiá kuè-sin ê pò-kò, jî-tshiánn koh ū sī tsi̍t-ē khak-tsín tuà-īnn, keh-tńg-kang tō suî ok-huà lî-khui sè-kan ê lē. Tsit-khuán pēnn-tsîng tsi̍t-ē-á ok-huà ê àn-lē, tī guā-kok i̍k-tsîng giâm-tiōng ê kok-ka pīng bô guā hán-kiàn, tshin-tshiūnn Ìn-tōo tō tiānn-tiānn tú-tio̍h tsa-hng bîng-bîng iáu-koh sī kui-tsâng hó-hó, ua̍h-thiàu-thiàu ê siàu-liân-lâng, ná ē suah kin-á-ji̍t hōo lâng sàng ji̍p ka-hōo-pēnn-pâng. Ū tsuan-ka tō thui-lūn kóng, “khuài-lo̍k khuat-ióng” bô-tik-khak sī tsō-sîng tsit kuá huān-tsiá pēnn-tsîng khuài-sok ok-huà ê in-tuann.

閱讀全文 快樂缺氧是啥物?Khuài-lo̍k khuat-ióng sī siánn-mi̍h?

論注AZ疫苗的副作用 Lūn tsù AZ i̍k-biâu ê hù-tsok-iōng

全文朗讀 Tsuân-bûn lóng-tho̍k

由英國牛津大學佮藥廠AstraZeneca合作研發的AZ疫苗,因為佇歐洲濟濟國家發生有少數人佇注了以後出現了嚴重的血角,造成腦部佮腹內內臟的血管阻窒,而且𪜶的血液中咧參與凝血的血小板濃度嘛傷低,致到那來那濟國家共AZ疫苗的使用設定年歲的限制,比論英國建議30歲以上的才注,加拿大55至65歲才建議注,德國65歲以上毋通注等等。雖罔歐洲藥品管理局有徛出來替AZ疫苗辯護,講伊的利益贏過風險誠濟,嘛無法度消除人的掛慮,丹麥幾若禮拜前甚至閣開第一銃,代先全面禁止注AZ疫苗。

Iû Ing-kok Gû-tin tāi-ha̍k kap io̍h-tshiúnn AstraZeneca ha̍p-tsok gián-huat ê AZ i̍k-biâu, in-uī tī Au-tsiu tsē-tsē kok-ka huat-sing ū tsió-sòo lâng tī tsù liáu í-āu tshut-hiān liáu giâm-tiōng ê hueh-kak, tsō-sîng náu-pōo kap pak-lāi lāi-tsōng ê hueh-kńg tsóo-that, jî-tshiánn in ê hueh-i̍k tiong teh tsham-ú gîng-hiat ê hueh-sió-pán lông-tōo mā siunn kē, tì-kàu ná lâi ná tsē kok-ka kā AZ i̍k-biâu ê sú-iōng siat-tīng nî-huè ê hān-tsè, pí-lūn Ing-kok kiàn-gī 30 huè í-siōng ê tsiah tsù, Ka-ná-tah 55 tsì 65 huè tsiah kiàn-gī tsù, Tik-kok 65 huè í-siōng m̄-thang tsù tíng-tíng. Sui-bóng Au-tsiu io̍h-phín kuán-lí-kio̍k ū khiā tshut lâi thè AZ i̍k-biâu piān-hōo, kóng i ê lī-ik iânn kuè hong-hiám tsiânn tsē, mā bô-huat-tōo siau-tû lâng ê kuà-lū, Tan-be̍h kuí-nā lé-pài tsîng sīm-tsì koh khui tē-it tshìng, tāi-sing tsuân-bīn kìm-tsí tsù AZ i̍k-biâu.

閱讀全文 論注AZ疫苗的副作用 Lūn tsù AZ i̍k-biâu ê hù-tsok-iōng