毋知逐家敢有佇社會新聞看過,啉酒醉的人駛車去予警察仔閘落來,毋知是為著欲逃避酒測抑是按怎,紲起痟做足濟無正經的代誌。事後退酒了後,紲攏否認講𪜶昨暗有做過遐的痟代誌,有講過遐的痟話。放影片予𪜶看,定定攏共𪜶驚一趒,講𪜶完全無印象有這層代誌。大部份的人攏認為𪜶是咧假仙,毋過若對神經科學的角度來看,𪜶確實是袂記得家己啉酒啉甲馬西馬西的時所做的代誌。是按怎會按呢咧?這主要是酒精造成的。過量的酒精予人的頭殼失去形成新記憶的能力。
M̄-tsai ta̍k-ke kám ū tī siā-huē-sin-bûn khuànn––kuè, lim-tsiú-tsuì ê lâng sái-tshia khì hōo kíng-tshat-á tsa̍h––lo̍h-lâi, m̄-tsai sī uī-tio̍h beh tô-pī tsiú-tshik iah-sī án-tsuánn, suà khí-siáu tsò tsiok-tsē bô-tsìng-king ê tāi-tsì. Sū-āu thè-tsiú liáu-āu, suà lóng hónn-jīn kóng in tsa-àm ū tsò kuè hia––ê siáu-tāi-tsì, ū kóng kuè hia––ê siáu-uē. Pàng iánn-phìnn hōo in khuànn, tiānn-tiānn lóng kā in kiann tsi̍t tiô, kóng in uân-tsuân bô ìn-siōng ū tsit-tsân tāi-tsì. Tuā-pōo-hūn ê lâng lóng jīn-uî in sī leh ké-sian, m̄-koh nā uì sîn-king-kho-ha̍k ê kak-tōo lâi khuànn, in khak-si̍t sī bē-kì-tsit ka-tī lim-tsiú lim kah má-se-má-se ê sî sóo tsò ê tāi-tsì. Sī-án-tsuánn ē án-ne––leh? Tse tsú-iàu sī tsiú-tsing tsō-sîng––ê. Kuè-liōng ê tsiú-tsing hōo lâng ê thâu-khak sit-khì hîng-sîng sin kì-ik ê lîng-li̍k.
講著咱人的記憶,會使大概共伊分做兩種:第一是長期記憶,這種記憶會使長期保存,經過幾若個月甚至幾若冬攏袂消失去。親像你家己的名、電話號碼、厝的住址等等。另外一種就是短期記憶,看字面上的意思就知影,伊干焦是暫時的記憶,一下仔就會袂記得。親像拄仔才聽著的人名、電話號碼、新開業的𥴊仔店的住址等等。
Kóng-tio̍h lán lâng ê kì-ik, ē-sái tāi-kài kā i hun tsò nn̄g-tsióng: tē-it sī tn̂g-kî-kì-ik, tsit-tsióng kì-ik ē-sái tn̂g-kî pó-tsûn, king-kuè kuí-nā kò-gue̍h sīm-tsì kuí-nā tang long bē siau-sit––khì. Tshin-tshiūnn lí ka-tī ê miâ, tiān-uē-hō-bé, tshù ê tsū-tsí tíng-tíng. Līng-guā tsi̍t-tsióng tō-sī té-kî-kì-ik, khuànn jī-bīn-siōng ê ì-sù tō tsai-iánn, i kan-na sī tsiām-sî ê kì-ik, tsi̍t-ē-á tō ē bē kì––tsit. Tshin-tshiūnn tú-á tsiah thiann––tio̍h ê lâng-miâ, tiān-uē-hō-bé, sin khai-gia̍p ê kám-á-tiàm ê tsū-tsí tíng-tíng.
長期記憶主要是儲存佇腦部前緣一个叫做frontal lobe的所在,frontal lobe有無限的空間,會使貯誠濟記憶。用電腦的概念來解說,就若像一个幾若千GB的硬牒,共檔案囥佇遐,攏毋免煩惱會無去。短期記憶是佇腦部中央的hippocampus 形成。Hippocampus 隨時攏咧接受新的訊息,不管是重要的抑是無重要的,攏著送去遐處理。Hippocampus的空間無夠額,干焦會當暫時記錄有限的資訊。若親像電腦的RAM仝款。Hippocampus有一个真要緊的功能,就是伊會共較重要的資訊揀出來,共𪜶傳送去frontal lobe的長期記憶區保存。賰的遐較無重要的訊息就共擲㧒捔。這會使避免咱的頭殼去貯傷濟無路用的資訊,浪費資源。
Tn̂g-kî-kì-ik tsú-iàu sī tû-tsûn tī náu-pōo tsiân-iân tsi̍t ê kiò tsò《frontal lobe》ê sóo-tsāi, frontal lobe ū bû-hān ê khong-kan, ē-sái té tsiânn tsē kì-ik. Iōng tiān-náu ê kài-liām lâi kái-suè, tō ná tshiūnn tsi̍t ê kuí-nā tshing GB ê ngē-tia̍p, kā tóng-àn khǹg tī hia, lóng m̄-bián huân-ló ē bô––khì. Té-kî-kì-ik sī tī náu-pōo tiong-ng ê《hippocampus》hîng-sîng. Hippocampus suî-sî lóng leh tsiap-siū sin ê sìn-sit, put-kuán sī tiōng-iàu––ê iah sī bô tiōng-iàu––ê, lóng tio̍h sàng khì hia tshú-lí. Hippocampus ê khong-kan bô kàu-gia̍h, kan-na ē-tàng tsiām-sî kì-lo̍k iú-hān ê tsu-sìn. Ná tshin-tshiūnn tiān-náu ê RAM kāng-khuán. Hippocampus ū tsi̍t ê tsin iàu-kín ê kong-lîng, tō-sī i ē kā khah tiōng-iàu ê tsu-sìn kíng––tshut-lâi, kā in thuân-sàng khì frontal lobe ê tn̂g-kî-kì-ik khu pó-tsûn. Tshun––ê hia khah bô tiōng-iàu ê sìn-sit tō kā tàn-hiat-ka̍k. Tse ē-sái pī-bián lán ê thâu-khak khì té siunn tsē bô lōo-īng ê tsu-sìn, lōng-huì-tsu-guân.
所以講新記憶若欲長期保存,著必需愛共伊轉去frontal lobe的長期記憶區。酒精對腦部運作的影響,上明顯的就是擾亂記憶的形成。因為酒精會阻礙hippocampus傳送資訊去長期記憶區的功能,予啉酒醉的人無才調共發生佇週邊的代誌記落來。雖罔這只是短暫的影響,毋過濟濟文獻已經有報告強調酒的害。對長期愛啉酒的人,酒精會予𪜶的腦力造成無法度挽回的傷害。實在愛謹慎矣。
Sóo-í kóng sin kì-ik nā beh tn̂g-kî-pó-tsûn, tio̍h pit-su ài kā i tsuán khì frontal lobe ê tn̂g-kî-kì-ik khu. Tsiú-tsing tuì náu-pōo ūn-tsok ê íng-hióng, siōng bîng-hián ê tsiū-sī jiáu-luān kì-ik ê hîng-sîng. In-uī tsiú-tsing ē tsóo-gāi hippocampus thuân-sàng tsu-sìn khì tn̂g-kî-kì-ik khu ê kong-lîng, hōo lim-tsiú-tsuì ê lâng bô tsâi-tiāu kā huat-sing tī tsiu-pinn ê tāi-tsì kì––lo̍h-lâi. Sui-bóng tse tsí-sī té-tsiām ê íng-hióng, m̄-koh tsē-tsē bûn-hiàn í-king ū pò-kò kiông-tiàu tsiú ê hāi. Tuì tn̂g-kî ài lim-tsiú ê lâng, tsiú-tsing ē hōo in ê náu-li̍k tsō-sîng bô-huat-tōo bán-huê ê siong-hāi. Si̍t-tsāi ài kín-sīn––ah.